Wat doet slaapapneu eigenlijk met je lichaam? Dit wil je weten
Ken je dit gevoel? Je slaapt acht uur, maar voelt je alsof je helemaal niet geslapen hebt.
Misschien denk je: “Ik slaap gewoon wat onrustig.” Maar als je slaapapneu hebt, is er meer aan de hand. Je ademhaling stopt steeds even tijdens de slaap. En dat gebeurt niet één keer, maar tientallen keren per nacht.
Klinkt gek, toch? Je merkt er zelf niks van.
Maar je lichaam wel. En dat heeft gevolgen. In dit artikel leg ik je uit wat slaapapneu doet met je gezondheid. Niet om je bang te maken - maar zodat je begrijpt waarom behandeling zo belangrijk is. En het goede nieuws? Die behandeling helpt echt.
Wat gebeurt er precies als je ademhaling stokt?
Stel je voor: je slaapt. De spieren in je keel ontspannen. Zo ver zelfs, dat je luchtpijp dichtknijpt. Je lichaam probeert wel te ademen, maar de lucht komt er niet door.
En dan gebeuren er drie dingen:
Je krijgt te weinig zuurstof. Niet lang, maar genoeg om je lichaam te alarmeren.
Je lijf schiet in de stress. Het ziet dit als noodgeval. Je hartslag gaat omhoog. Je bloeddruk ook. Stresshormonen schieten door je lichaam.
Je wordt net even wakker. Zo kort dat je het niet eens merkt. Maar wel genoeg om je diepe slaap te verstoren.
En dit gebeurt dus tientallen keren. Per nacht. Elke nacht.
Je kent het wel: alsof je een marathon rent terwijl je probeert te slapen. Je lichaam komt nooit echt tot rust. En dat voelt je lichaam op den duur.
Wat doet het met je hart?
Je hart krijgt het zwaar te verduren bij slaapapneu. En dat is goed onderzocht.
Je bloeddruk schiet omhoog
Elke keer dat je ademhaling stokt, gaat je bloeddruk omhoog. Alarm in je lichaam. En dat gebeurt dus vijftig, zestig keer per nacht. Soms wel honderd keer.
Je bloedvaten en hart komen nooit tot rust. Net zoals jij nooit echt slaapt.
Meer dan de helft van mensen met slaapapneu krijgt hoge bloeddruk. En het lastige? Medicijnen helpen vaak niet zo goed. Want de oorzaak - die ademstops - blijft actief.
Maar hier komt het mooie: zodra je je slaapapneu behandelt, zakt je bloeddruk vaak vanzelf. Binnen een paar weken al. Zonder extra pillen.
Je hart werkt overuren
Normaal pompt je hart in een rustig ritme. Even aan, even rust. Maar bij slaapapneu verdwijnt die rust.
Je hart moet pompen terwijl er weinig zuurstof is. Moet omgaan met die verhoogde bloeddruk. Reageert op al die stresshormonen. De hele nacht door.
Op den duur wordt je hart moe. Net zoals jij moe wordt.
Maar ook hier geldt: met behandeling krijgt je hart de rust die het nodig heeft. Het kan herstellen.
Je hartslag wordt onrustig
Sommige mensen met slaapapneu krijgen een onregelmatige hartslag. Hun hart klopt rommelig, vaak te snel.
Dit voelt niet alleen vervelend. Het verhoogt ook het risico op andere problemen.
Het goede nieuws? Als je slaapapneu behandelt, komt je hartritme vaak weer tot rust. Je hart krijgt de kans om zich te herstellen.
Waarom afvallen zo lastig is (en wat suiker ermee te maken heeft)
Hier wordt het interessant. Slaapapneu en je gewicht beïnvloeden elkaar. Overgewicht kan slaapapneu veroorzaken. Maar slaapapneu maakt afvallen ook moeilijker.
Je suikerspiegel gaat op de schop
Wist je dat 80% van mensen met diabetes type 2 ook slaapapneu heeft? Dat is veel.
Het werkt zo: die constante zuurstoftekorten en stresshormonen maken je lichaam minder gevoelig voor insuline. En insuline is het hormoon dat suiker je cellen in duwt.
Als dat niet goed werkt, blijft de suiker in je bloed hangen. Je bloedsuiker gaat omhoog.
En dan krijg je een nare cirkel: slaapapneu verstoort je bloedsuiker. Hoge bloedsuiker maakt slaapapneu weer erger.
Maar - en dit is belangrijk - als je je slaapapneu behandelt, verbetert je bloedsuiker vaak vanzelf. Sommige mensen hebben zelfs minder diabetesmedicatie nodig.
Waarom je maar blijft aankomen
Veel mensen met slaapapneu worstelen met hun gewicht. En nee, dat is geen gebrek aan wilskracht. Je lichaam werkt gewoon anders.
Je hebt altijd trek. Je hongerhormonen raken in de war door het slaapgebrek. Het hormoon dat zegt “ik ben vol” daalt. Het hormoon dat zegt “ik heb honger” stijgt. Vooral zin in zoet en vet.
Je bent te moe om te bewegen. Sporten? Wandelen? Voelt als een berg beklimmen. Want je bent doodop.
Je verbrandt minder. Je lichaam gaat in de spaarstand. Een soort overlevingsmodus. Je verbrandt minder calorieën.
Het is frustrerend: je weet dat afvallen helpt tegen slaapapneu. Maar slaapapneu maakt afvallen juist zo lastig.
Daarom is behandeling zo belangrijk. Het doorbreekt deze cirkel.
Je brein krijgt een klap
Je hersenen hebben constant zuurstof nodig. Echt constant. Ze zijn klein (2% van je lichaamsgewicht), maar gebruiken 20% van alle zuurstof.
Dus wat denk je dat er gebeurt als die toevoer steeds onderbroken wordt?
Je hoofd voelt wazig
Herken je dit? Je vergeet dingen. Concentreren lukt niet. Nadenken gaat moeizaam. Alles voelt wazig.
Dat noemen mensen “hersenmist.” En het is echt.
Bij langdurige slaapapneu kunnen bepaalde delen van je hersenen zelfs krimpen. Echt waar. Gebieden die belangrijk zijn voor geheugen en concentratie.
Klinkt eng, toch?
Maar - en dit is het mooie - je hersenen kunnen herstellen. Als je behandeld wordt, worden die functies vaak weer beter. Je brein is sterker dan je denkt.
Hoofdpijn bij het wakker worden
De helft van mensen met slaapapneu heeft ochtendhoofpijn. Komt door de CO2 die zich ophoopt als je niet goed ademt.
Die hoofdpijn verdwijnt meestal binnen een paar uur. Maar het is wel een duidelijk signaal dat er iets niet klopt.
Hoe je je voelt: somber en prikkelbaar
Slaapapneu doet niet alleen iets met je lichaam. Ook met hoe je je voelt.
Die somberheid die maar niet weggaat
Mensen met slaapapneu hebben twee tot drie keer meer kans op depressieve gevoelens. Logisch eigenlijk:
Je bent constant moe. Je wordt nooit uitgerust wakker. Alles voelt zwaar. En je hersenen werken anders door al die verstoorde slaap.
Maar hier komt het mooie: slaapapneu behandelen werkt vaak net zo goed tegen die somberheid als medicatie. Want het probleem zit niet in je hoofd - het zit in je slaap.
Snel geïrriteerd
Ken je dat? Kleine dingen maken je boos. Je reageert feller dan je wilt. Alles voelt als stress.
Dat komt omdat je zenuwstelsel constant in alarmmodus zit. Elke nacht tientallen keren alarm. Overdag blijft dat hangen.
Je partner merkt het vaak als eerste: “Je bent zo anders geworden.” Sneller uit je slof. Emotioneler. Of juist vlakker.
Dit is geen karakterkwestie. Het is gewoon wat slaapapneu met je doet.
Je relaties lijden eronder
Het snurken houdt je partner wakker. Aparte slaapkamers. Minder intimiteit.
Je bent te moe voor afspraakjes, voor vrienden, voor leuke dingen.
En dat raakt de kern: verbinding met anderen. Wat het leven de moeite waard maakt.
En verder…
Slaapapneu raakt nog meer dan je denkt:
Je wordt vaker ziek. Je afweer werkt minder goed zonder goede slaap. Verkouden? Duurt langer. Vaccinaties? Werken minder goed.
Rijden wordt gevaarlijker. Microslaapjes achter het stuur. Drie seconden en je bent vijftig meter verder - met je ogen dicht. Het risico op ongelukken is twee tot drie keer zo hoog.
Je werk lijdt eronder. Meer fouten. Slechter presteren. Vaker ziek thuis.
Je geniet minder van het leven. Te moe voor hobby’s. Geen geduld met je kinderen. Geen zin in seks. Je trekt je terug.
Dit zijn voor veel mensen de meest voelbare gevolgen.
Maar hier komt het goede nieuws: behandeling werkt!
Oké, nu heb ik je misschien wel een beetje bang gemaakt. Sorry daarvoor.
Maar ik heb ook goed nieuws. Heel goed nieuws zelfs: behandeling helpt echt.
Wat er gebeurt als je behandelt
Mensen die hun slaapapneu behandelen, merken vaak binnen weken al verschil:
Je bloeddruk daalt. Vaak zonder extra medicijnen.
Je hebt energie. Eindelijk weer. Echt uitgerust wakker worden.
Je hoofd wordt helder. Die mist trekt op. Je kunt weer nadenken.
Je voelt je beter. Minder somber. Minder prikkelbaar. Meer jezelf.
Je hart herstelt. Het krijgt de rust die het nodig heeft.
Je bloedsuiker verbetert. Soms zelfs genoeg om medicatie te verminderen.
Dit alles is mogelijk. Echt waar.
CPAP-therapie: de meest gebruikte behandeling
De meeste mensen met slaapapneu gebruiken een CPAP-apparaat. Dat is een masker dat je ‘s nachts draagt. Het blaast zachte lucht in je luchtwegen om ze open te houden.
Klinkt raar? Ja. Wennen? Absoluut. Maar het werkt.
En met het juiste CPAP kussen wordt het comfort een stuk beter. Een goed kussen maakt ruimte voor je masker en ondersteunt je nek. Dat scheelt enorm in hoe makkelijk je eraan went.
Bekijk de beste CPAP kussens om te zien welke het meest comfortabel is voor jouw slaappositie.
Andere opties
CPAP is niet de enige optie:
- Afvallen kan al enorm helpen (bij matig overgewicht)
- Een bitje dat je onderkaak naar voren houdt
- Leren om niet op je rug te slapen
- In sommige gevallen: een operatie
Ga naar je huisarts
Herken je jezelf hierin?
- Luid snurken
- Ademhaling die steeds stopt (je partner ziet dit)
- Altijd moe, ook al slaap je genoeg
- Ochtendhoofpijn
- Droge mond bij het wakker worden
- Moeite met concentreren
- Prikkelbaar of somber
Als je meerdere dingen herkent: praat met je huisarts. Een slaaponderzoek (vaak gewoon thuis) geeft duidelijkheid.
Je lichaam kan herstellen
Dit is de boodschap die ik je wil meegeven: je lichaam is sterk.
Veel van wat slaapapneu aanricht, is omkeerbaar. Als je het tijdig behandelt, kunnen je hart, je hersenen, je bloedsuiker - alles - weer herstellen.
Je verdient slaap die echt herstellend is. Een lichaam dat goed functioneert. Energie om van het leven te genieten.
Slaapapneu is serieus. Maar het is ook behandelbaar. En dat maakt alle verschil.
Meer lezen: Herken je de symptomen? Lees ons artikel over slaapapneu symptomen herkennen. Begin je met CPAP? Bekijk onze tips om te wennen aan je CPAP masker en ontdek de beste CPAP kussens voor optimaal slaapcomfort tijdens je behandeling.